Tibet!!!

Onze gids zette ons af in het beroemde bhaktor gedeelte van de stad. (dit stuk van de stad lijkt nog het meest op hoe Lhasa er vroeger uitzag.. voordat de chinezen lhasa hadden bezet). nu staat bhaktor street vooral bekend om de souveniers winkeltjes. de straatjes in lhasa zijn smal, overal word er vanalles verkocht op straat.. het ziet er super gezellig uit en de sfeer is heel fijn. zoveel beter dan de strakke straten van de grote chineze steden!
de tibetanen zien er ook veel vriendelijker uit ze lachen gelijk naar je als ze je zien.. ze willen je graag helpen. op straat was je ook geen circusact meer, je werd gewoon interessant gevonden. we moesten bijvoorbeeld ergens wachten en na een tijdje ontstond een grote cirkel om ons heen met vooral jongens die allemaal vragen stelden. super grappig! en wat vooral super chill was in lhasa: toeteren is verboden! wat een rust!
we hadden een hotel kamer op de 3e verdieping maar halverwegen de trappen stonden we al te hijgen. de eerste keer dat we wat merken van de hoogte! welkom op 3650m! gelukkig hadden we verder geen last van de hoogte zoals hoofdpijn of misselijk of andere gekke dingen.
nadat we de tassen hadden gedropt wouden we natuurlijk een beetje van lhasa zien. na een stukje lopen kwamen we opeens terecht in een soort stoet van mensen met prayerwheels. na een tijdje hadden we door dat we om bepaalde (heilige) pilaren moesten lopen, dus wij meelopen. na nog iets langer mee lopen hadden we door dat we een rondje om de super oude jokhang tempel liepen. vooral voor de tempel waren ze nog op de oude manier aan het bidden.Handen klappen boven het hoofd, op de knieen en dan glijden tot je op je buik ligt en dat dan 100en keren.
vlakbij de tempel hebben we lekker gegeten en een masala thee met melk gedronken... jaja echtwaar! masala. en het was eigenlijk best wel lekker!
de volgende dag gingen we naar de jokhang tempel. vooraan de tempel waren allemaal tibetanen aan het bidden, je ziet dat vooral de oudere wat toegewijder zijn. binnenin de tempel was het super druk! je kon er nog maar net lopen. het was heel donker met allemaal kamertjes waar weer verschillende boedha's in waren. in het midden van elk kamertje stond een grote pot met een kaars in yakboter. dat verklaarde de geur in de tempel. veel mensen namen ook een zakje met yak boter mee en vulde de kaars op die manier steeds weer aan. elk kamertje stond ook voor een bepaalde kleur in het buddisme (hogere 'rang' bijvoorbeeld). en zo gingen alle mensen elk kamertje in en bidden en dan door naar de volgende. in het midden van de tempel zat een hele grote buddha genaamd shaktamuni (de eerste buddha). naast deze tempel was het vroegere zomer verblijf van de Dalai Lama. dit was ook een heel mooi gebouw en je kon heel mooi over de stad kijken.
na de tempel gingen we maar even in onze bedjes liggen en powernappen want we beginnen de hoogte wel een beetje te voelen. beetje misselijk en beetje hoofdpijn enzo. helaas werkt het dutje niet echt. smiddags gingen we naar het Sera klooster aan de rand van Lhasa. heel mooi klein oud stadje. ze zeggen dat dit stadje/klooster precies het oude Lhasa is! we gingen naar een tuin waar de monniken over bepaalde onderwerpen aan het discussieren zijn. ook al had je geen idee waar ze het over hadden was het toch interessant om naar te kijken. er stond namelijk 1 monnik en 1-2 of meerdere monniken zaten voor hem op de grond. de staande monnik die leidde de discussie en wilde de zittende monniken overtuigen over zijn opvattingen. dit deed hij doormiddel van in zijn handen klappen. dit doen ze zo 2 uur lang elke dag.
we hebben heel lang in het stadje rond gelopen door smalle straatjes, we konden een glimps opvangen van de huizen van de monniken hier. er was ook een monnik bezig met het beschilderen van zo'n deur post met allerlei kleuren en dat deed hij gewoon uit de losse pols! dat doe ik hem niet na! na deze drukke vermoeiende dag gingen we maar vroeg slapen.

De volgende dag was de dag voor het potala palace!!!
potala is groot, machtig met vriendelijke uitstraling, mooi en vooral heftig met al die trappen die we op moesten! het paleis bestaat uit 2 kleuren: wit en rood. in het paleis waren allemaal tempeltjes en kamertjes. in sommige kamertjes waren tronen van de verschillende Dalai Lama's. dus elke Dalai Lama heeft een eigen kamer gehad. ook waren er verschillende stupa's in de potala maar 1 stupa was supersuper groot! deze stupa was voor de 5e Dalai lama. hij is heel belangrijk voor de buddhisten.
er waren meditatie kamers, ontvangstkamers voor belangrijke gasten. een kamer van de huidige Dalai Lama en uiteindelijk hebben we de grote hal gezien van de film 7 years in tibet! we hebben zo 2 uur door het paleis rond gelopen. super indrukwekkend!!
na het potala gingen we op souvenier zoektocht want dit is de laatste dag in lhasa. we hebben mooie kralen kettingen gekocht voor onze pols en natuurlijk hebben we de prayerflags gekocht!
gelukkig is de hoofdpijn weg.. alleen agnes is ontzettend verkouden dus ademen gaat sowieso niet zo soepeltjes. rustig aan doen dus.

we reden voor de laatste keer langs het potala palace want de tibet tour gaat verder dan alleen Lhasa!In Lhasa hadden we de rest van de tourgroep al ontmoet. We zaten de komende dagen vast met 1 Fin 2 Belgen en de twee nederlanders uit de trein. Voor de tour buiten Lhasa kregen we een nieuwe gids en hier waren we erg blij mee. Ze was wat jonger en wist heel veel af van buddhisme en de geschiedenis van Tibet. Ze vertelde ook dat ze mee had gedaan in de rellen in Lhasa in 2008 en dat een vriendin van haar daar was opgepakt en 15!!! jaar in de cel zit daarvoor. Heftige shit en een pittige dame dus.
De eerste stop op ons papiertje is het Yamrok meer maar dit is niet de eerste stop van de tour. Er zijn namelijk allemaal checkpoints waar de auto moet stoppen en waar onze papieren en de papieren van de gids en bestuurder worden gecheckt. Ook worden de checkpoints getimed. Dit komt doordat er een paar jaar geleden een bus met chinezen de afgrond is gereden (verteld de Tibetaanse gids lachend) en daardoor mag je in Tibet overal maar 40 rijden. Zoals vele Chineze regels heeft dit totaal geen nut want onze bestuurder rijdt flink door, stopt dan een kwartier en rijdt daarna weer net zo hard door tot een paar 100m voor het checkpoint waar hij weer netjes 40 rijdt en zijn gordel omdoet. Ze vertellen ook dat als ze worden gepakt met te hard rijden of op de verkeerde plek stoppen dat ze dan hun licentie kwijt raken. Kennelijk niet genoeg reden om het netjes aan te doen.Maar misschien komt dit ook voort uit de diepe haat tegen de chinezen en het er alles aan willen doen om dwars te zijn.
Daarna dus de eerste stop: Yamrok Lake. Om te mogen stoppen op de parkeerplaats om zo een foto te kunnen maken moeten we 40yuan per persoon betalen. Het uitzicht is er wel heel erg mooi. Het meer heeft een lichtblauwe niet doorzichtige kleur. Volgens de Tibetanen komt dit omdat de ziel van een buddhistische god in het meer zit. Er mogen daarom ook geen vissen uit het meer worden gegeten en de yaks die er drinken zijn extra lekker. Voor de chinese touristen staan er nog een paar mensen met een aangeklede yak en een dorrit hond zodat je extra mooi op de foto kunt. Het Yamrok meer mogen we ook nog vanaf de rand zien. Deze stop staat ook weer (net als alle andere stops) helemaal vol met souvenirkraampjes. In China is het de regel om niet alleen van het uitzicht zelf maar vooral ook van de borden eromheen foto's te maken. Bij deze stop stond een mooie steen met daarop de hoogte van het meer en nog wat chineze tekens. Op de steen stond een hele mooie yakschedel met daaraan prayerflags. Heel fotowaardig dacht Tim en hij maakte er dus een foto van. Uit het niets kwam er na het maken van de foto een vrouw op hem afgerend die geld wilde. Ja daaaag dat gaat niet gebeuren. Tim probeerde haar nog uit te leggen dat de foto van de schedel was en niet van de steen die kennelijk door haar geclaimd was. Toen ook de belgen zich in de discussie gingen mengen en ze doorhad dat ze echt geen geld kreeg probeerde ze nog in Tims gezicht te spugen. Gelukkig had ze een mondkapje voor en spuugde ze dus in haar eigen gezicht. En wij maar denken dat alle Tibetanen aardig waren.. Het grappigste was nog dat ze na dit incident de steen begon te knuffelen zodat de belgen er geen foto meer van konden maken. Dit was natuurlijk voor hen een veel mooiere foto dan alleen de steen en ze begonnen erop los te schieten.
Het landschap waar we doorheen reden was heel erg mooi. Overal om je heen zag je bergen. De meeste bergen waren rond de 4500-5000m hoog. Toch was er op de meeste bergen geen sneeuw te vinden. Dit komt omdat er heel weinig sneeuw/regen in Tibet is en ook omdat het plateau zelf hoger is dan 4000m, de grond warmt dan op door de zon waardoor de sneeuw niet blijft liggen. Gelukkig waren er wel ook bergen met sneeuw erop. Er was zelfs een dikke gletsjer waar we langsreden. Hier stopten we snel op een illegale plek omdat we anders weer moesten betalen. Nu konden we toch nog wat fotos maken! De eerste dag eindigde in de tweede stad van Tibet:Shigatze. De Belgen en Nederlanders hadden van te voren al hostels geboekt, maar daar konden we volgens de gids niet blijven. Ze zei dat dit kwam omdat niet overal buitenlanders mochten en dat ze een speciale permit moesten hebben ofzo.dit was niet de enige reden. De dag erna was er namelijk een anders smoes waarom het niet kon. Toen kwamen we erachter dat allebei de hostels die ze geboekt hadden door chinezen werden gerunt. Dit kon ze als trotse tibetaan natuurlijk niet laten gebeuren en daardoor werden we twee keer toch bij tibetanen geplaatst. Wij vonden het zelf niet zo erg want we hadden nog niks geboekt en na zeuren van de belgen en nederlanders werd de prijs ook net zo goedkoop als bij de chinezen.

Dag twee van de rondrijtour begon met een bezoek aan het klooster in shigatze. De entree was best duur en we hadden al wat kloosters gezien dus we wisten eerst niet zeker of we wel wilden gaan. Uiteindelijk gingen we toch samen met Sara, het finse meisje. Gelukkig deden we dit want het klooster was heel speciaal! Er was een kamer met daarin een van de grootste buddhas ter wereld. Dit wisten we van te voren niet en het was een grote shock toen we zagen dat er zo'n groot standbeeld binnen stond.Helaas mag je binnen geen foto's maken dus kunnen we het niet laten zien. Er waren ook een paar stupas voor pancha lama's. Dit zijn na de dalai lama de hoogste lamas in het tibetaanse buddisme. Het klooster was ook een stuk rustiger dan die in Lhasa en het was daarom erg fijn om doorheen te lopen. De Nederlanders en belgen vonden de entree te duur en waren een rondje om het klooster gaan lopen. Wat bleek nou, de hele muur rondom het klooster was een grote rij van prayer wheels! Heel bizar. De gids was nog bezig met de permits voor mount everest en wij hebben dus ook maar een stukje van de muur gelopen. Er liepen ook allemaal oude tibetaanse budisten het rondje om het klooster. Die deden dit volgens de gids elke dag! Tibetanen hebben hele mooie gezichten en die wilden we graag op de foto. We zijn daarom nog even naast de rij prayerwheels gaan zitten en hebben stiekem allemaal omas op de foto gezet. Eentje had ons door en kwam kijken hoe ze op de foto stond. Gelukkig vond ze de foto heel mooi en mocht ie blijven.
Nadat de gids terug kwam ging de autotocht weer verder. De bestemming van de dag was erg speciaal: Mount Everest base camp! Op de weg ernaartoe begonnen er steeds meer checkpoints te komen. Ook werd de politie vaak ingewisseld door gewapende militairen. Elke keer werden we er nog even op gewezen dat we ECHT GEEN fotos mochten maken. Het was ons in Lhasa al opgevallen dat er overal chineze vlaggetjes hingen en ook dieper in Tibet was dit het geval. Toen we vroegen aan de gids waarom dit zo was kon ze hier geen antwoord op geven. Dat mocht niet want het was politiek. Dit vonden we wel een beetje raar omdat het in de 'veilige omgeving' van de auto was. Later bleek dat veel tibetanen worden afgeluisterd door de chineze regering. Dus daarom zei ze het waarschijnlijk niet. Het landschap veranderde ondertussen heel erg. Het ging van allemaal boeren die stro aan het verzamelen waren naar een heel erg droog landschap. Dan waren er weer stukken die heel vulkanisch eruit zagen en dan had je weer een stuk met een rivier en nomaden in tentjes. Genoeg te zien dus om de hele dag in de auto te kunnen zitten. Ook kwamen we nog langs het hoogste punt van de tour. Gek genoeg was dit niet everest basecamp. Het was en pas tussen twee bergen van 5248m hoog.Inmiddels waren we goed aan de hoogte gewend en hadden we geen last meer. Op de pas waaide het keihard. Ook was het volgebouwd met allemaal prayerflags die een indrukwekkende boog over de weg vormden. Even na de pas konden we voor het eerst mount everest zien. Hij was nog heel ver weg en een beetje in de wolken, maar we hadden het in ieder geval al gezien voor als het de dag erna in de wolken zou zitten. Daarna zagen we hem nog een keer van een stuk dichterbij. Hij leek alleen wel een stuk kleiner dan de berg ernaast. Dit was de 4e hoogste berg van de wereld en die stond een stuk dichterbij. Hierdoor leek mount everest klein en de andere berg veel interessanter. Vanaf dit punt begon de drie uur durende hobbeltocht richting mount everest basecamp. De weg was onverhard en vol met gaten. Gelukkig waren we dit wel gewend uit mongolie. Het landschap was inmiddels veranderd in vooral stenen en was een beetje saai ( ja we werden erg verwend in Tibet) Tegen de tijd dat we bij het basecamp aankwamen was het al donker maar door agnes der mega camera konden we toch nog een foto maken van de mount. Het was buiten ijskoud en we sliepen in een yaktent. Van tevoren vonden we dit nog wel spannend want we hadden in mongolie erg koude nachten gehad. De tent was gelukkig een stuk warmer dan in mongolie en er was een supergroot bed waar we met zijn 7en in lagen. Dit en de twee dekens per persoon hielden ons lekker warm. Tim kreeg het ook nog voor elkaar om te verdwalen op basecamp. Hij moest plassen en was vergeten het tentnummer te onthouden. Er waren een stuk of 60 tenten en zonder licht was het moeilijk terug te vinden. Na een kwartier zoeken vond hij het gelukkig weer terug. We kunnen je vertellen dat een kwartier ronddwalen in de nacht op everest basecamp erg koud is! De gids kwam in de tent ook wat meer los en begon allemaal mooie verhalen te vertellen over hoe ze chinezen oplichten. Ze moeten overal veel meer betalen en als ze niet naar haar luisteren dan laat ze ze gewoon achter. natuurlijk ook veel grootspraak maar het liet wel goed zien dat tibetanen zicht nog steeds niet neerleggen bij de chineze invasie. We vroegen der ook nog hoe het dan kon dat tibetanen zo vriendelijk blijven. Ze vertelde toen dat het budisme leert dat je altijd naar beneden moet kijken als je boos/verdrietig bent. Er zijn namelijk altijd mensen die het slechter hebben dan jij. Wees dus blij met de dingen die je wel hebt! Mooie instelling vonden wij! Buddisme is zo gek nog niet.
De dag erna stonden we vroeg op om mount everest tijdens de zonsopkomst te kunnen zien. Met alle lagen kleren aan die we konden vinden gingen we buiten staan wachten op het eerste stukje licht. ons was verteld dat dit rond half 8 zou gebeuren. Nadat we zo'n 20 minuten hadden staan wachten was het wel licht, maar nog geen zon op de berg te zien. Even snel naar binnen voor een warm kopje thee. Gelukkig ging Tim nog even naar buiten om te kijken want precies toen kon je het eerst zonlicht op de berg zien. Heel erg spectaculair omdat het licht nog oranje was. Daarna op naar het basecamp zelf, wat nog 10 minuten rijden van ons tentenkamp af lag. Vanaf het echte basecamp kon je heel mooi de oude gletsjer groef richting de berg zien liggen. Deze vlakte zorge er wel voor dat er een ijskoude wind keihard in onze gezichten blies. Het basecamp was heel mooi, maar genieten was lastig door de ijzige kou. Terug bij ons tentenkamp werd het al wat warmer door de zon die ook daar op scheen en eindelijk konden we echt genieten van het moois wat voor ons lag. We hadden heel erg geluk met de dag dat we er waren want er was geen wolkje aan de lucht. Volgens de gids was het de eerste keer dit jaar dat ze de berg zo helder heeft kunnen zien.
Na het bezoek aan de berg nog een bezoek aan het hoogste klooster van de wereld en daarna door naar de grens met nepal!
Op weg naar de grens reden we de hele tijd langs de grote bergen van de himalaya. Het was echt zo mooi. Een hele strook van besneeuwde toppen en bergen die 6-7-8000 meter hoog waren. Na een tijd erlangs rijden was het tijd om er doorheen te gaan. Hierdoor kwamen we in een hele gekke overgang. De himalayas houden heel veel wolken en dus regen tegen en daardoor gingen we van tundra naar regenwoud in minder dan een uur rijden. Ondertussen kregen we nog een mooie laatste Tibetaanse mop over chinezen te horen. Een chinees, jappanner, tibetaan en amerikaan zitten in een helicopter. De japanner maakt wat foto's met zijn camera en gooit deze daarna uit de helicopter. De rest vraagt: waarom doe je dat. Aaah we hebben er toch genoeg van in ons land. De amerikaan begint wat cheeseburgers te eten, maar gooit na een paar happen alles overboord. De rest vraag; Waarom doe je dat. AAh we hebben er toch genoeg van in ons land. Vervolgens gooit de chinees een pakje sigaretten uit de helicopter. Waarom doe je dat? Aah we hebben al genoeg smog in ons land. De tibetaan kijkt om zich heen. Hij is arm en heeft niet veel om over op te scheppen. Dan pakt hij de chinees en gooit hem uit de helicopter. De rest kijkt hem verbaasd aan, wat doe je nou? Aah hebben meer dan genoeg chinezen in ons land. Nou je had ze moeten horen gaan de bestuurder en de gids. Zodra er een chinees dood gaat is het kakelen van het lachen voor ze. Eigenlijk heel fout maar we snappen het maar al te goed. Wij vinden de chinezen het meerendeel van de tijd al spuug irritant, laat staan als ze je land ook nog eens innemen en je onderdrukken.
Het laatste deel Tibet werd nog even spannend. De hele reis moesten we doen met onze gids (verplicht in Tibet) en toen zij een plekje in de rij voor ons had vrij gehouden waren andere reizigers niet zo blij dat ze een minuutje langer moesten wachten. Waren ze niet in China geweest? Dat hoort toch voordringen? Na een tijdje begon eentje zelfs met haar fiets tegen Brenda aan te rijden waarop Nico (de vriend van Brenda) zijn mouwen al begon op te stropen. Gelukkig liep het met een sisser af want het leek ons allemaal toch niet zo handig om voor een grenspost te gaan vechten.
Nog 3 checkpoints door, afscheid nemen van onze gids en dat was tibet alweer. We zijn echt verliefd geworden op de Tibetanen en hun vriendelijkheid. Ze waren zo vriendelijk en open dat we echt verbaasd waren dat dit nog kon in een wereld waar iedereen maar gebruik van elkaar wil maken. En dan helemaal in een land wat zo erg onderdrukt wordt door anderen. ook de manier waarop budisme terugkomt in de manier van leven was heel speciaal en mooi om te zien. Budisme is voor deze mensen meer dan alleen even op zondag naar de kerk. Het is altijd en elke dag tegen iedereen vriendelijk doen en positief blijven. Kunnen we (en gaan we) nog veel van leren! Tibet was zeker een van de hoogtepunten (letterlijk en figuurlijk) van onze reis en we willen er zeker nog een keer terugkomen!!